หนังสือกองประกอบฯ หน้า 67
ไม้เถาเลื้อยพาดพันต้นไม้
เถา รสร้อน สรรพคุณ แก้เสมหะในทรวงอก แก้อติสาร(ท้องร่วงอย่างแรง)
ใบ รสเผ็ดร้อน สรรพคุณ แก้ลมจุกเสียดแน่น ปวดมวนในท้อง
ดอก รสร้อน สรรพคุณ แก้จักษุแดงเนื่องจากความดันโลหิตสูง
เมล็ด รสเผ็ดร้อน สรรพคุณ แก้ลมอัมพฤกษ์ ลมมุตฆาต (ลมในท้อง) ลมลั่นในท้อง
แก้ท้องขึ้นอืดเฟ้อ บำรุงธาตุ (ธาตุไฟ ธาตุลม) แก้เสมหะเฟื่อง(เสมหะมาก)
พริกไทย อยู่ใน จุลพิกัดต่างกันที่สี (ดำ-ขาว(ล่อน) )
พริกไทย อยู่ในพิกัด ตรีกฏก(ตัวยาประจำฤดูฝน)หน้า 157 คือจำกัดตัวยาที่มีรสเผ็ดร้อน
3อย่างคือ
1.เหง้าขิงแห้ง(ปิตตะ) 2.เมล็ดพริกไทย(วาตะ) 3.ดอกดีปลี(วาตะ)
สรรพคุณ แก้วาตะ เสมหะ ปิตตะ ในกองธาตฤดู อายุ และกองสมุฏฐาน
พริกไทย อยู่ในพิกัดตรีวาตะผล (หน้า160) คือจำนวนผลแก้ลม 3อย่าง คือ
1.ลูกสะค้าน 2.รากพริกไทย 3.เหง้าข่า
สรรพคุณ แก้กองลม แก้เสมหะ แก้แน่นในทรวงอก แก้เลือด บำรุงไฟธาตุ
พริกไทย อยู่ในพิกัด ตรีสันนิบาตผล (ตรีโลหิตะพละ) หน้า 162 คือจำนวนผลแก้สันนิบาต 3อย่าง คือ
- ผลดีปลี 2.รากกระเพรา 3.รากพริกไทย
สรรพคุณ แก้ไข้สันนิบาต แก้ในกองลม บำรุงธาต แก้ปถวี 20 ประการ
