บอระเพ็ด

อ้างอิงจากหนังสือกองประกอบฯหน้า 66

ไม้เถา เลื้อยพาดพันต้นไม้อื่น

เถา รสขม สรรพคุณ แก้พิษฝีดาษ ไข้เหนือ ไข้พิษ แก้ร้อนในกระหายน้ำ ทำให้เนื้อเย็น

แก้สะอึก บำรุงกำลัง บำรุงน้ำดี บำรุงไฟธาตุ

ใบ รสขมเมา สรรพคุณ ฆ่าพยาธิไส้เดือน ฆ่าแมลงเข้าหู แก้รำมะนาด ปวดฟัน

ลูก รสขม สรรพคุณ แก้ไข้ แก้เสมหะเป็นพิษ

ราก สรรพคุณ แก้ไข้สูง มีอาการเพ้อคลั่ง

หน้า 99

บอระเพ็ด มีสรรพคุณเสมอกับ ชิงช้าชาลี (บอระเพ็ดตัวผู้ มีสรรพคุณเสมอกับโกฐก้านพร้าว)

สสม.หน้า116 บอระเพ็ด

ชื่อท้องถิ่น เครือเขาฮอ จุ่งจริง(ภาคเหนือ) เจตมูลหนาม (หนอวคาย) หางหนู (อุบลราชธานี)

ตัวเจตมูลยาน เถาหัวด้วย (สระบุรี) เจตหมุนย่าน (ภาคใต็)

ลักษณะของพืช

บอระเพ็ดเป็นไม้เลื้อย มีปุ่มตามลำต้นกระจายทั่วไป ใบรูปเหมือนใบโพธิ์

ออกดอกเป็นช่อ สีเหลืองอมเขียว ขนาดเล็กมาก

ส่วนที่ใช้ทำยา

เถาหรือลำต้นสด

ช่วงเวลาที่เก็บเป็นยา

เก็บเถาแก่

รสและสรรพคุณยาไทย

รสขมจัด เย็น มีสรรพคุณ ระงับความร้อน แก้ไข้ทุกชนิด ช่วยเจริญอาหาร

วิธีใช้

ใช้เป็นยารักษาอาการดังนี้

1.อาการไข้ ใช้เถาหรือต้นสด ครั้งละ 2 คืบ (30-40กรัม) ตำคั้นเอาน้ำดื่ม ต้มกับน้ำ 3 เอา1

ดื่มก่อนอาหาร วันละ 2ครั้ง เช้า เย็น หรือเวลามีอาการ

2.อาการเบื่ออาหาร เป็นยาช่วยเจริญอาหาร โดยใช้ ขนาดและวิธีการเช่นเดียวกันกับการแก้ไข้