ไม้ยืนต้นขนาดย่อมถึงกลาง ใหญ่ดอกสีเหลือง ห้อยเป็นพวง ฝักกลมยาวเกลี้ยง เนื้อในฝักสีดำ
อ้างอิงจากหนังสือกองประกอบฯ หน้า 19
เนื้อในฝัก รสหวานเอียน สรรพคุณ ระบายท้อง ช่วยบรรเทาอาการแน่นหน้าอก ฟกช้ำ แก้ลมเข้าข้อและขัดข้อ
ดอก รสขมเปรี้ยว สรรพคุณ แก้ไข้ เป็นยาระบาย
เปลือกและใบ รสฝาดเมา สรรพคุณ บดผสมทาฝี และเม็ดผื่นตาทร่างกาย
ใบ รสเมา สรรพคุณ ระบายท้อง แก้พยาธิผิวหนัง
ราก รสเมา สรรพคุณ ฝนทารักษาขี้กลาก แก้คุดทะราด และระบายท้อง
แก่น นักไสยศาสตร์ ใช้ทำปลัดขิก ลงยันต์ผูกเอวเด็กเพื่อป้องกัน ปีศาจรบกวนเด็ก
เปลือกต้น รสฝาด สรรพคุณ แก้ท้องร่วง สมานแผล
เปลือกเม็ดและเปลือกฝัก รสเมาเบื่อ สรรพคุณ ถอนพิษยาเบื่อเมา ทำให้อาเจียน
กระพี้ รสเมา สรรพคุณ แก้รำมะนาด
สสม.หน้า110
ชื่อท้องถิ่น ลมแล้ง ลักเกลือ ลักเคย ชัยพฤกษ์ ราชพฤกษ์ กุเพยะ
เก็บทำยา ช่วงฝักแก่ เปลือกเป็นสีน้ำตาลเข้ม
เนื้อในฝักแก่ รสหวานเอียนเล็กน้อย สรรพคุณ เป็นยาระบาย ทำให้ถ่ายสดวก ไม่มวนไม่ไซ้ท้อง
โดยนำเนื้อในฝักแก่ ก้อนเท่าหัวแม่มือ (ประมาณ 4 กรัม) ต้มกับน้ำใส่เกลือเล็กน้อย ดื่มก่อนนอน หรือก่อนอาหาร เหมาะเป็นยาระบายสำหรับคนท้องผูกเป็นประจำ และสตรีมีครรภ์ก็ใช้ฝักคูณเป็นยาระบายได้
คูน อยู่ในพิกัด ตรีเพชรสมคุณ (หน้า 158)คือจำนวนของตัวยาที่มีคุณเสมอเพชร 3 อย่างคือ
1.รากว่านหางจรเข้ 2.ฝักราชพฤกษ์ 3.รงทอง
สรรพคุณ แก้ปวดหัว แก้กำเดา ถ่ายเสมหะ ถ่ายอุจจาระ แก้โลหิตและน้ำเหลืองเสีย
คูน อยู่ในพิกัด ตรีธารทิพย์ (หน้า 161)คือตัวยาที่มีรสดังน้ำทิพย์ 3 อย่าง คือ
- รากไทรย้อย 2.รากราชพฤกษ์ 3.รากมะขามเทศ
สรรพคุณ บำรุงน้ำนม แก้กระษัย ฆ่าเชื้อคุดทะราด แก้ท้องร่วง
